Sarariman yaşamından 3 örnek

("Sarariman", Japonca'da icadedilmis bir sozcuktur. Salary-man, maaşa talim eden, şirketlerdeki bordurolu erkek yığınını tanimlar. Ayni zamanda uzun çalışma saatlerini, şirkete kendini adamayı, takım elbise içine hapsolmayı da çağrıştırır.)

Durum 1: Ayrı gayrı olmaz
Yer: Royal Host, Family Restaurant
Ben yemek yerken yan taraftaki iki sarariman'e dikkat ediyorum. Biri 30'lu yaslarin sonunda, digeri herhalde 40'li. Genc olani biraz elpençe divan durumunda. Yaslisi bacaklarini acmis. Ikisi de ayni seyleri ismarlamislar, icecekleri de buzlu kahve. Genc olani daha cok onaylar durumunda, yaslisi da daha cok soyle boyle yapilmali havasinda. Genc icin onemli olan o durumda yaslinin kql olacağı hic bir seyi yapmamak, risk almamak. Ne olur ne olmaz. Farki yemegi, içeceği ısmarlamak bile risk olabilir. Eh, ya karsisindakinin cani cekerse. Fiyat da sorun, az odense bir sorun, cok odense bir sorun. Insan yorulur degil mi?

Durum 3: 5 gün çalışmak istemiyoruz
Yer: Bizim sirketin icinde oldugu bina, asansor
Yine gencce bir adamlar bu sefer 60larinda bir baska sarariman.
Genci soyle diyor: "Maasim azalsa da hafta ortasinda bir gun tatil yapmayi isterim. Daha cok is cikaririm boyle. 5 gunluk haftaya dayanamiyorum."
Yaslisi da onu onaylayarak: "Kesinlikle benim icin de daha verimli olur."



Durum 3: Öğlen içkisi
Yer: Tokyo'da is merkezlerinden biri
50lerinin sonunda bir sarariman amca yol kenarindaki sigara içilebilen bankalarda tüttürüyor. Yaninda da (benim en sevdigim chuu-hai markasi?chuu-hai soda, likör ve meyva suyu ya da çay kokteylidir, coğunlukla likör shochu olur) Kirin Hyoketsu var, 500ml'lik kutuyu açmış. Saat daha 12:30, dün de haftasonuydu. Demek ki işe öyle gitmek OK. Umursamıyor artık, ya da yorgun ve stresli, alkol kolay oyalama.

Ilk durum hala resmi olarak gecerli iliski duzeyini, sarariman yaşamının tipik örneği (tatemae?resmi yüz).Ikincisi samimiyeye geçildigi zamanki gercek (honne?gerçek, samimi yüz) Ucuncuyse tam bir kaçiş.

Sarariman?lik modası yavaş yavaş geçen zanaat. Artık insanlar o kadar derinden inanmıyor sisteme ve zorunluluklara. Japonya değişirken, yerine konacak bir düzenin ortaya çıkışı acıtıyor. Hep beraber izliyoruz.