18 Kasım 2006

Küçük sıradan detaylar ve Japon kültürü

Onsen TapınağıOnsen TapınağıYamashiro
Shirogin RyokanShirogin Ryokan çayShirogin Ryokan
Shirogin RyokanShirogin RyokanKenraku-en


Kanazawa'dan sonra ikinci durak Kaga şehri yakınlarındaki Yamashiro onseni (kaplıcası) idi. 400 yıldır işletilen Shirogin ryokan'ı (ryokan, geleneksel Japon hoteli) beklediğim gibiydi: eski, vakur ve büyüleyici.

Ufak ve dişardan basit görünen şeylerde gizlidir bence Japon geleneksel kültürünün sırrı.

İlk bakışta basit gelir pek çok şey. Japon lakesi (uruşi) koyu cilaylayla parlatılmıs tahtadır, şekerlemelerin tadı azdır, ufaktir, geleneksel müzikte harmoni yoktur, ikebana çoğunlukla dallardan olusturulur, çay seremonisinde verilen yeşil çay yeşil acı boyalı su gibidir, falan.

Ama en basit şeyler kendi içlerinde yüzyıllara dayanan bir geleneği, tekniği yaşama ve düşünme tekniğini temsil eder. Japon kültürüne yabancı olanların, ilgi duymayanların ve gösterişli şeylerin peşinde olanların anlayamayacağı, değer vermeyeceği şeylerdir.

Ryokan yeni bölümler ve modern dekorasyon eklenmesine rağmen böyle ince detaylarla doluydu. İnsanı tamamen kendini evinde hissettirecek, huzu verecek detaylar: Temizlik, sessizlik, yatakların rahatlığı, yemeklerin sunulmasındaki özen, insanı rahatsız etmeyen samimi kibarlıklıkla ev sahipliği yapılması, onsen banyolarınin basit ama temiz olması, tahta döşemelerin yumuşaklığı. Bu geleneksel ryokanda kültürel miras olarak korunan bir çay sermonisi klübesi vardı. Ve kimonolu bir bayan çay ve Japon tatlısı sundu. Tatlının adı "kumo-ishi" imiş, yani "bulut taşı". Veliaht Prens ryokanda kaldığı zaman sunulmuş. Resimde de görüleceği gibi hazırlanma ve sunuş şekli de ismiyle uyumlu: beyaz ince Japon kağıdına sarılmış, koyu renkli tatlı. İçi, kirmizi şekerli azuki fasüleye taneleri ve jöle. Dış görünüşle için alakası yok adeta. İlk lokmada dışardaki katı ince koyu renkli çeper caqtlıyor ve iç ortaya çıkıyor.

Yamashiro kasabası onseniyle meşhur, biraz yalnız bir yer. Budist-Shinto tapınakları eski ve unutulumuş gibi. Japon dizaynının temellerinden "wabi-sabi" örneği. (Terimlerin kökeni dini olmakla beraber, wabi doğal basitlik ve dinginliği, sabi zamanın akışıyla gelen dinginliği anlatır. Ben "vakur yalnızlık" olarak hissederim bu kavramları.)

Yolculuğun son sürprizi uçakta Fuji Dağının gözükmesi oldu.

1 yorum:

Adsız dedi ki...

bu resimler ve yazilar bir harika...hepimizi nostaljiye bogdun mete. eline saglik.

ilgin